Jongens en mannen kunnen ook een eetstoornis krijgen, al is die groep wel kleiner. Naar schatting lijdt 10% van de bevolking aan een eetstoornis, van wie 5% man is. Er zijn meer vrouwen dan mannen die aan anorexia en boulimia lijden, maar de eetbuistoornis komt ongeveer even veel voor bij mannen als bij vrouwen.
Het hebben van een eetstoornis of een eetprobleem wordt toch vooral gezien als een typische vrouwenkwaal, maar niets is minder waar. Volgens de cijfers zou er 10% van de bevolking een eetstoornis hebben en daarvan zouden er 5% man zijn. Als je bovenstaande percentages bekijkt, zou je bijna denken dat een eetstoornis een typische ‘vrouwenziekte’ is. En dit is meteen de reden waarom veel mannen een eetstoornis minder makkelijk bij zichzelf herkennen. Maar ook de hulpverlening stelt helaas nog regelmatig een verkeerde diagnose. Tegelijkertijd zijn veel mannen, meer nog dan vrouwen, geneigd zich te schamen voor hun eetprobleem, waardoor ze er minder makkelijk mee naar buiten komen.
Recente getallen noemen echter dat er een toename van 66% zou zijn (Engeland, NHS) maar eigenlijk zijn er geen betrouwbare cijfers over de exacte hoeveelheid mannen die worstelen met een eetstoornis. Waarom? Omdat onderzoek en behandeling deze groep slecht bereikt. Dat betekent dat de cijfers die bekend zijn naar alle waarschijnlijkheid de lading niet dekken.
Anorexia kan evenals boulimia en Binge Eating Disorder verschillende oorzaken hebben. Er is niet één specifieke oorzaak aan te wijzen. Het is vaak een samenloop van omstandigheden waarin verschillende factoren een rol spelen: ‘aanleg’,opvoeding, negatieve ervaringen, cultuur en media. Ingrijpende gebeurtenissen kunnen ten grondslag liggen aan het ontstaan en/of de verdere ontwikkeling van de stoornis.
Lees meer over de oorzaken en gevolgen van de eetstoornissen anorexia, boulimia en eetbuistoornis.
Ideaalbeeld
Mogelijk heeft de media en de visuele overkill van het zogenaamde ideale mannelijke lichaamsbeeld een steeds grotere invloed en willen jongens en mannen onder die druk bijvoorbeeld ook een six-pack en een v-vorm op de buik en heupen.
Homoseksuele mannen blijken een hoger risico op het ontwikkelen van eetstoornissen te hebben, mogelijk door de grote gevoeligheid voor hun ideale lichaamstype.
Overgewicht
Andere risicofactoren voor mannen blijken overgewicht als kind en/of puber en seksueel misbruik te zijn. En ongetwijfeld zijn er nog meer factoren die bij jongens en mannen tot een eetstoornis kunnen leiden. Ieder mens blijft natuurlijk uniek en iedere eetstoornis vertelt zijn eigen verhaal.
Spieren
Een vorm van anorexia die bij jongens en mannen voorkomt wordt ook wel ‘omgekeerde anorexia’ genoemd, een term die verwijst naar een ongezonde obsessie met spiermassa. De mannen met deze ziekte zien zichzelf als fysiek klein, zwak en tenger en willen meer spiermassa, ook al hebben ze een gemiddelde spierontwikkeling. Vervolgens wordt er hard getraind om deze spieren te krijgen en hard gelijnd, eventueel in combinatie met stiekem braken, pillen et cetera om een zo laag mogelijk vetgehalte van het lichaam te bereiken. De omgeving kan dit gedrag echter zien als gezond bezig zijn.
(Top)Sporten
Ook jongens en mannen die bepaalde sporten beoefenen waarbij slank zijn of de (vermeende) prestatievoordelen van een lager gewicht voor de sport belangrijk zijn, lopen meer risico. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dansers, turners, lopers, jockeys, worstelaars, boksers etc.
Schaamte en taboe
We vermoeden dat er veel meer mannen met een eetstoornis rondlopen. Omdat hulpverleners en mannen zelf niet de symptomen van een mogelijke eetstoornis bij een man herkennen en er om die reden verkeerde diagnoses gesteld worden, duurt het, triest genoeg, veelal lange tijd voordat jongens of mannen hulp krijgen of deze zelf gaan zoeken. Mannen praten er ook amper over en al zeker niet met andere mannen. De schaamte onder mannen om uit te komen voor hun eetproblemen is nog groter dan bij vrouwen. Vooral negatieve gedachten en aannames rondom mannelijkheid maken deze schaamte extra hevig (alsof je dan “geen vent meer bent”). Zelfs in onze moderne tijd is dit nog een groot taboe.
Hulpverlening
Mannen komen maar weinig naar de reguliere hulpverlening onder andere omdat de ziekte onder-gediagnosticeerd wordt. Maar vooral ook omdat ze zich daar toch niet herkend, gezien en uitgenodigd voelen. Veel symptomen van eetstoornissen komen overeen met die van vrouwen, maar er zijn absoluut ook verschillen. Er is dus nood voor sekse- specifieke hulp met betrekking tot eetstoornissen bij jongens en mannen en gelukkig komt deze kennis en ervaring langzaam voor handen.
Met betrekking tot de functies van een eetstoornis bij mannen en vrouwen zijn weinig verschillen te bemerken. In feite maakt het niet uit of je nu man of vrouw bent, groot of klein bent, veel of weinig weegt, ernstige of minder ernstige eetproblemen hebt, dik of dun of misschien wel helemaal normaal bent. Het is om het even, want uiteindelijk gaat het allemaal over hetzelfde.
Het heeft te maken met de manier waarop je omgaat met jezelf, anderen en de wereld om je heen. Het heeft te maken met een negatief zelfbeeld en lichaamsbeeld. Met angst om te leven, zichtbaar te zijn, verantwoording te nemen. Met te weinig zelfvertrouwen, te weinig eigenwaarde. Met niet zeggen wat je denkt, en niet doen wat je wilt. Of misschien niet eens weten wat je vindt en wat je voelt. Het heeft allemaal te maken met gevoelens van onzekerheid, angst, schaamte, schuld en eenzaamheid. Je stelt hoge eisen aan jezelf en anderen en hebt behoefte aan houvast en controle.
Als je dit herkent, dan wil je er vast diep in je hart dolgraag van af. Maar durf je niet, of weet je niet hoe… Óf is het je ondanks je inzet en hulp tot nu toe nog niet gelukt… Weet dan dat je welkom bent, met al je vragen, twijfels en verhalen. En weet dat we weten hoe het is om een eetstoornis te hebben en dat deze een functie heeft. Misschien kan je dat helpen om achter je schaamte vandaan te komen, je herkent te voelen en te beginnen jezelf terug te vinden. We hebben inmiddels volop ervaring en kennis over eetstoornissen, ook voor jongens en mannen.
